In 2015 oordeelde het Europese Hof van Justitie in een baanbrekend arrest dat elke schending van een grondrecht (zoals het recht op privacy) bij het verzamelen van bewijs door de fiscus tot gevolg heeft dat de fiscus dit bewijs niet meer mag gebruiken tegen de belastingplichtige. Het bewijs dient dus te worden uitgesloten uit de procedure.
Het Belgisch Hof van Cassatie ontwikkelde in 2015 echter de zogenaamde “fiscale Antigoon-leer”. Volgens het Hof van Cassatie mag in een fiscale procedure onrechtmatig verkregen bewijs enkel worden uitgesloten wanneer:
- Het door de fiscus is verkregen op een wijze, die zozeer indruist tegen wat van een behoorlijk handelende overheid verwacht mag worden, dat dit in alle omstandigheden ontoelaatbaar is.
- Indien het recht van de belastingplichtige op een eerlijk proces is geschonden.
Het Belgisch Hof van Cassatie is op het eerste zicht dus strenger dan het Europees Hof van Justitie.
De vraag rijst of deze twee zienswijzen wel met elkaar verenigbaar zijn. Ons inziens is dit niet het geval en dient de Antigoon-leer te wijken!
Het Europees Hof van Justitie is enkel bevoegd om te oordelen over de grondrechten, die door het Unierecht gewaarborgd zijn. Dit wil zeggen dat de bewijsuitsluiting enkel geldt voor fiscale materies, die een raakvlak hebben met het Unierecht, zoals de BTW en de douane- en accijnsrechten. Beide beheerst door een uitgebreide EU-regelgeving.
Fiscale materies, die louter door nationale wetgeving geregeld zijn (zoals de inkomstenbelastingen), genieten deze bescherming niet.
Dit kan tot gevolg hebben dat een met een grondrecht strijdig bevonden bewijs moet worden uitgesloten voor wat betreft een naheffing inzake BTW, maar wel perfect kan worden gebruikt om een belastingplichtige aanvullend aan te slaan in de inkomstenbelastingen.
Is hier dan geen sprake van discriminatie? Het Belgisch Hof van Cassatie heeft hier zo zijn twijfels over en heeft in een recent arrest geoordeeld om het Europees Hof van Justitie hierover te bevragen.
Volgens ons luidt het antwoord volmondig ja! Wij kijken alvast uit naar het oordeel van het Europees Hof van Justitie.
Volg Lauwers Fiscale Advocaten op LinkedIn en blijf op de hoogte van fiscaal nieuws en wetgeving.
