Om zwart geld uit de immobiliënsector te weren, geldt er sinds 2014 een totaal cashverbod bij de aankoop van vastgoed. De Anti-witwaswet van 2017 legt nog een reeks andere verplichtingen op aan vastgoedmakelaars. Die verplichtingen zijn uitgewerkt in een nieuw anti-witwasreglement.
Van toepassing op bemiddelaars en rentmeesters
Het ‘Anti-witwasreglement voor vastgoedmakelaars ter uitvoering van de Anti-witwaswet van 18 september 2017’ is van toepassing op vastgoedmakelaars met uitzondering van syndici. Het gaat om:
- Bemiddelaars: zij die voor rekening van derden bepalende bijstand verlenen met het oog op het tot stand komen van een overeenkomst van verkoop, aankoop, ruil, verhuring of overdracht van onroerende goederen, onroerende rechten of handelsfondsen.
- Rentmeesters: zij die voor rekening van derden activiteiten ontwikkelen inzake het beheer van onroerende goederen of van onroerende rechten en ingeschreven zijn op het ‘Tableau van vastgoedmakelaars’ (of de lijst van stagiairs) of op het ‘Tableau van landmeter-experten’ (of de lijst van stagiairs).
Anti-witwasverplichtingen van de vastgoedmakelaar
De Anti-witwaswet legt een reeks verplichtingen op aan vastgoedmakelaars. Het nieuwe reglement gaat dieper in op de concrete toepassing van de anti-witwasverplichtingen voor vastgoedmakelaars. Bijvoorbeeld over het tijdstip van identificatie en verificatie van de identiteit van cliënten: vooraleer een overeenkomst aan te gaan of vooraleer er rechtshandelingen worden verricht die de sluiting van een verrichting mogelijk maken. Het reglement geeft ook aan welke hoog-risicofactoren er zijn ten opzichte van cliënten en definieert wat de hoog-risicofactoren zijn in verband met atypische verrichtingen.
Kan de vastgoedmakelaar de anti-witwasmaatregelen niet nemen of zijn er bevriezingsmaatregelen van toepassing op de betrokken cliënt, een lasthebber of een uiteindelijke begunstigde? Dan mag de makelaar diens taak niet verderzetten en kan de geplande vastgoedverrichting niet doorgaan.
Bovendien moet de vastgoedmakelaar afwegen of die een melding moet maken bij de Cel voor Financiële Informatieverwerking.
Komen meerdere vastgoedmakelaars tussen in dezelfde verrichting? Dan kunnen zij beslissen dat een van hen namens de anderen, alle of een deel van de verplichtingen uitvoert. Elke vastgoedmakelaar zal wel nog steeds diens eigen contractant moeten doorlichten.
Verbod op cash betalingen
Sinds 1 januari 2014 mag de aankoop van een onroerend goed niet meer in contanten worden betaald. Hieronder wordt het totale bedrag verstaan dat de koper moet betalen en dat betrekking heeft op de aankoop en de financiering van dat goed. Bijvoorbeeld ook de bijhorende kosten. Er geldt dus een totaal cashverbod bij de aankoop van vastgoed! De prijs van de verkoop van een onroerend goed mag enkel vereffend worden door middel van overschrijving of cheque. Elke verkoopovereenkomst moet het rekeningnummer vermelden waar de betaling vandaan komt. België is hiermee strenger dan andere Europese landen.
AntiWitWas tool van het BIV
Het Beroepsinstituut van Vastgoedmakelaars (BIV) stelt een aantal tools en procedures ter beschikking. De AntiWitWas tool van het BIV (www.antiwitwas.be) biedt verschillende abonnementsformules. Het screenen van cliënten en berekenen van de risicoprofielen van contacten is wel volledig gratis. Maakt de vastgoedmakelaar correct gebruik van de tools en procedures van het BIV? Dan wordt die vermoed te hebben voldaan aan de anti-witwasverplichting.
De wetgever en het BIV zijn duidelijk: er zijn geen excuses meer om zwart geld toe te staan bij vastgoedtransacties. Vastgoedmakerlaars die de anti-witwas wetgeving overtreden, lopen het risico op een boete tot €1 250 000. Daarnaast kan ook het BIV een tuchtsanctie opleggen, zoals een definitieve intrekking van de erkenning van de vastgoedmakelaar.
