De kaaimantaks, ook doorkijkbelasting genoemd, is één van de meest ingrijpende fiscale wijzigingen in de personenbelasting van de laatste jaren. Het belang van de kaaimantaks wordt onder meer geïllustreerd doordat voor deze belasting een specifieke antimisbruikbepaling in het leven werd geroepen.
Ingevolge de kaaimantaks worden Belgische natuurlijke personen die als oprichters van buitenlandse juridische constructies kunnen worden beschouwd, vanaf aanslagjaar 2016 (inkomstenjaar 2015) belast op de inkomsten die deze buitenlandse juridische constructie ontvangt. De inkomsten van buitenlandse juridische constructie worden dan transparant belast in de personenbelasting op het niveau van de oprichter of begunstigde alsof deze de inkomsten rechtstreeks zou hebben ontvangen. Er kan bijgevolg worden opgemerkt dat de belasting zelfs verschuldigd is als er geen uitkering gebeurt (tax without cash).
De dividenden en liquidatieboni die dergelijke vennootschappen vervolgens uitkeren aan Belgische natuurlijke personen blijven in beginsel belastbaar, wat tot een dubbele belasting aanleiding zal geven.
Om hier enigszins aan tegemoet te komen werd nieuw artikel 21, 12° Wetboek Inkomstenbelasting (WIB) ingevoerd. Uit dit nieuw artikel volgt dat dividenden die reeds werden onderworpen aan de kaaimantaks, niet nog eens worden belast bij de uitkering ervan. Deze tegemoetkoming geldt evenwel niet voor liquidatieboni, hieruit volgt dat liquidatieboni wel dubbel zullen worden belast.
Uit het transparant karakter van de kaaimantaks volgt evenwel dat de meerwaarden op aandelen gerealiseerd door een geviseerde vennootschap vrijgesteld zijn van belasting (indien zij onder het normaal beheer van privévermogen vallen). Deze gerealiseerde meerwaarden moeten ook niet in de aangifte worden vermeld. Maar het gaat nog verder. Als deze gerealiseerde meerwaarden vervolgens worden uitgekeerd door de geviseerde vennootschap in de vorm van dividenden, zullen ook deze dividenden vrijgesteld zijn van taxatie ingevolge de toepassing van het nieuw artikel 21, 12° WIB.
De vraag hoe de kaaimantaks kan worden vermeden is bij professionelen al het voorwerp geweest van verschillende adviezen, het één al wat (on)gelukkiger dan het ander. Zo zullen de oplossingen om de buitenlandse vennootschap te ontbinden of te verplaatsen naar België, om uiteenlopende redenen weinig soelaas brengen.
Een oplossing om de kaaimantaks te vermijden die wel kan worden aangeraden, is de investeringspolitiek van de vennootschap te wijzigen. Dit door eerst de bestaande portefeuille te verkopen (meerwaarde is vrijgesteld) en de opbrengst van de verkoop te herbeleggen in bijvoorbeeld verzekeringsproducten van het type tak 21 of 23 of in goud. Deze oplossing doorstaat een onderwerping aan de specifieke antimisbruikbepaling daar het doorkijkregime wel wordt toegepast, maar dit niet tot een belasting leidt.
Het spreekt voor zich dat bovenstaande bespreking slechts een algemene schets is van de problematiek en dat ieder dossier afzonderlijk dient te worden geanalyseerd.
LAUWERS & SEUTIN Fiscale Advocaten volgen de ontwikkelingen op de voet en blijven ter beschikking voor alle vragen en/of opmerkingen hieromtrent.
